To znamienne, że najnowszy album Michała Jacaszka nosi tytuł “Music For Film”, jest przecież wariacją na temat filmowego soundtracku pewnego filmu uzupełnionego tematami z trzech innych obrazów. Pierwotne nagrania zostały nieznacznie przearanżowane tak, by połączyć w spójną całość rozdzielające je 12 lat twórczej drogi kompozytora.
Muzyce Jacaszka zawsze blisko było do ilustracyjności znanej ze srebrnego ekranu. Szczególnie mocno oddziałujące na wyobraźnię “Treny” wydane w 2008 roku wywołały duże poruszenie i zainteresowanie szeroko rozumianego środowiska artystycznego. To wtedy chęć współpracy zaczęli przejawiać reżyserzy filmów (także specjalizujący się w dokumencie), spektakli teatralnych i tanecznych oraz autorzy reklam czy trailerów. To zainteresowanie przerodziło się w liczne, zrealizowane później propozycje wspólnych polskich i zagranicznych projektów, w których muzyka odgrywała ważną rolę i była wielokrotnie nagradzana. Płyta “Treny” trafiła w ręce Jana Komasy zapoczątkowując trwające do dziś silne związki obu artystów. Zrealizowany w 2008 roku filmowy spektakl telewizyjnego teatru “Golgota wrocławska” był ich pierwszym większym wspólnym przedsięwzięciem, za które rok później otrzymali Grand Prix Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej “Dwa Teatry”. Nic też dziwnego, że oparty na delikatnym fortepianowym motywie krótki utwór “49” zaczerpnięty ze ścieżki dźwiękowej tego przedstawienia otwiera album “Music For Film”. Stanowiący kodę całości “The Zone” pochodzący z ilustracji ubiegłorocznego dokumentu “He Dreams Of Giants”, utrzymany w podobnym nastroju i zbudowany z wykorzystaniem zbliżonych minimalistycznych środków wyrazu co “49” buduje oniryczne, tożsame z rozpoczęciem zakończenie.
Znajdziemy tu jeszcze trzecie nagranie uzupełniające, tytułowy temat z mającego swoją premierę w listopadzie ubiegłego roku filmu “Żelazny most” (“The Iron Bridge”) będącego debiutem reżyserskim Moniki Jordan-Młodzianowskiej, przy wykorzystaniu sampli głosów, nagrań terenowych i oszczędnych pociągnięć instrumentów smyczkowych, pod koniec przechodzące w szczęk muzyki konkretnej, kreślące tragizm ludzkich losów mieszkańców Śląska.
Główną treść płyty stanowią jednak kompozycje zaczerpnięte ze ścieżki dźwiękowej filmu “Rehepapp” (rozpowszechnianego na świecie jako “November” – Listopad), utrzymanej w klimacie gotyckiej fantasmagorii, czarno-białego obrazu estońskiego reżysera Rainera Sarneta z 2017 roku, będącego ekranizacją głośnej, wydanej w Estonii w 2000 roku powieści romantycznej autorstwa Andrusa Kivirähka, wypełnionej folklorem, pogańskimi gusłami, wilkołactwem, duchami i czarnym humorem.
“Nie komponowałem do poszczególnych scen” – mówił Jacaszek – „Reżyser poprosił mnie, abym stworzył kilka tematów do mrocznego, baśniowego filmu o miłości w dawnych pogańskich czasach dawnej Estonii – pełnej ciemnej magii, dziwnych wierzeń, skrajnego ubóstwa, i naturalnego piękna”.
Subtelne, tak charakterystyczne dla Jacaszka połączenie żałobnych motywów smyczkowych, field recordingu, oszczędnego wykorzystania głosów, akustycznych akordów i elektronicznych smużeń i wybrzmiewań z przestrzenną paletą emocjonalnych odcieni tworzy poruszającą, harmonijną całość, w której można się całkowicie zatracić. Najwspanialej wypadają tu dwie ostatnie kompozycje “sekcji listopadowej” – “Encounter Me in The Orchard” oraz “November Late” – chociaż jakiekolwiek wskazywanie najlepszych nagrań jawi się w tym wypadku nie na miejscu bowiem wszystkie są znakomite.
„November Late” to najbardziej epicki, emocjonalny utwór na albumie. Został napisany dla jednej z najbardziej nastrojowych scen “Listopad”-a. Rainer poprosił o coś, co brzmi jak „rozdzierający szloch”; to była moja odpowiedź” – powiedział Michał Jacaszek w jednym z wywiadów.
Przepiękny, poruszający album. Aż chciałoby się, by muzyka filmowa Jacaszka częściej trafiała na fizyczne nośniki.
Wykonawca: Jacaszek
Tytuł: Music For Film
Format: LP album, CD album, digital album
Gatunek: experimental, modern classical, ambient
Data wydania: 27 marca 2020
Wydawca: Ghostly International (vinyl, digital), gusstaff records (CD)
Tracklist:
01. 49
02. The Iron Bridge
03. November Early
04. Twelve Years
05. Dance
06. Chist Blood Theme
07. Liina
08. Encounter Me in The Orchard
09. November Late
10. The Zone
